TAARIFA YA MATOKEO YA MTIHANI WA KIDATO CHA SITA (ACSEE) ULIOFANYIKA MEI 2014

1.    UTANGULIZI

Baraza la Mitihani la Tanzania katika kikao chake cha 100 kilichofanyika tarehe 15 Julai, 2014liliidhinisha kutangazwa rasmi kwa matokeo ya Mtihani wa Kidato cha Sita (ACSEE) uliofanyika tarehe 05 – 21 Mei 2014. Matokeo haya yamechakatwa kwa kutumia viwango vya alama na madaraja ya ufaulu kama ilivyooneshwa katika Jedwali la 1 na la 2.

Jedwali la 1: Viwango vya Ufaulu.

Alama	Uwigo wa Alama
A	75 – 100
B+	60 – 74
B	50 – 59
C	40 – 49
D	30 – 39
E	20 – 29
F	0 – 19

 .Mtahiniwa atahesabiwa kuwa amefaulu somo endapo atakuwa amepata angalau gredi D (alama 30) katika somo husika. Hivyo, kiwango cha juu cha ufaulu katika somo ni Gredi A ambapo kiwango cha chini cha ufaulu (pass) katika somo ni Gredi D. Ufaulu katika gredi A, B+, B na C utakuwa ni ‘Principal Pass’.

Jedwali la 2: Madaraja ya Ufaulu.

DARAJA	POINTI/VIGEZO
I	3 – 7
II	8 – 9
III	10- 13
IV	Awe na angalau D mbili au ‘principal pass’moja isiyopungua C.
O	Aliyepata ufaulu chini ya D mbili

Uzito wa alama katika Gredi; A=1, B+= 2, B=3, C=4, D=5, E=6 na F=7.

2.    USAJILI NA MAHUDHURIO

1.    Watahiniwa wote 

Jumla ya watahiniwa 41,968 waliandikishwa kufanya Mtihani wa Kidato cha Sita 2014 wakiwemo wasichana 12,674 (30.20%) na wavulana 29,294 (69.80%). Watahiniwa wa Shule walikuwa 35,650 ikilinganishwa na watahiniwa 43,231 walioandikishwa kufanya mtihani huo mwaka 2013.

Kati ya watahiniwa 41,968 waliosajiliwa kufanya Mtihani wa Kidato cha Sita Mei 2014, watahiniwa 40,695 sawa na asilimia 96.97 walifanya mtihani na watahiniwa 1,273 sawa naasilimia 3.03 hawakufanya mtihani. 

2.    Watahiniwa wa Shule 

Kwa Watahiniwa wa Shule, kati ya watahiniwa 35,650 waliosajiliwa, watahiniwa 35,418 sawa na asilimia 99.35 walifanya mtihani ambapo wasichana walikuwa ni 11,022 (99.63%) na wavulana ni 24,396 (99.22%). Watahiniwa 232 (0.65%) hawakufanya mtihani. 

3.    Watahiniwa wa Kujitegemea 

Kwa upande wa Watahiniwa wa Kujitegemea, kati ya watahiniwa 6,318 waliosajiliwa, watahiniwa 5,277 sawa na asilimia 83.52 walifanya mtihani na watahiniwa 1,041 sawa na asilimia 16.48 hawakufanya mtihani.

3.    MATOKEO YA MTIHANI 

3.    Watahiniwa Wote 

Jumla ya watahiniwa 38,905 sawa na asilimia 95.98 ya watahiniwa waliofanya Mtihani wa Kidato cha Sita 2014 wamefaulu. Wasichana waliofaulu ni 12,080 sawa na asilimia 97.66wakati wavulana waliofaulu ni 26,825 sawa na asilimia 95.25.

Mwaka 2013 watahiniwa waliofaulu walikuwa ni 44,366 sawa na asilimia 87.85.

3.    Watahiniwa wa Shule

Watahiniwa wa Shule waliofaulu ni 34,645 sawa na asilimia 98.26 ya waliofanya mtihani. Wasichana waliofaulu ni 10,900 sawa na asilimia 99.20 na wavulana ni 23,745 sawa na asilimia97.84.

Mwaka 2013 Watahiniwa 40,242 sawa na asilimia 93.92 ya Watahiniwa wa Shule walifaulu mtihani huo.

3.    Watahiniwa wa Kujitegemea

Idadi ya Watahiniwa wa Kujitegemea waliofaulu mtihani ni 4,260 sawa na asilimia 80.73.Mwaka 2013 Watahiniwa wa Kujitegemea 4,124 sawa na asilimia 53.87 walifaulu mtihani huo.

4.    UBORA WA UFAULU

Ubora wa ufaulu kwa kuangalia madaraja waliyopata Watahiniwa wa Shule unaonesha kuwa jumla ya watahiniwa 30,225 sawa na asilimia 85.73 wamefaulu katika madaraja I – IIIwakiwemo wasichana 9,954 sawa na asilimia 90.59 na wavulana 20,271 sawa na asilimia83.53.

Jedwali lifuatalo linaonesha ufaulu kwa kila Daraja kwa Watahiniwa wa Shule na kwa Jinsi:

Daraja la Ufaulu	Wavulana		Wasichana		Jumla
	Idadi	Asilimia	Idadi	Asilimia	Idadi	Asilimia
I	2,232	9.20	1,541	14.02	3,773	10.70
II	6,179	25.46	3,452	31.42	9,631	27.32
III	11,860	48.87	4,961	45.15	16,821	47.71
IV	3,474	14.31	946	8.61	4,420	12.54
0	524	2.16	88	0.80	612	1.74

5.    UFAULU WA MASOMO KWA WATAHINIWA WA SHULE

Jedwali lifutalo linaonesha kuwa ufaulu wa watahiniwa wa shule katika masomo yote (14) ya msingi umepanda ikilinganishwa na mwaka 2013. Ufaulu wa juu kabisa ni ule wa somo laKiswahili ambapo asilimia 99.88 ya watahiniwa wote wa Shule waliofanya somo hilo wamefaulu. Aidha, ufaulu katika masomo ya Sayansi (Physics, Chemistry, Biology na Advanced Mathematics) umeendelea kuimarika kwa kulinganisha na ufaulu wa masomo hayo mwaka 2013.

Na.	MASOMO	WALIOFAULU 2013		WALIOFAULU 2014
		IDADI	ASILIMIA	IDADI	ASILIMIA
111	GENERAL STUDIES	16,507	38.53	32,590	92.44
112	HISTORY	18,987	97.33	13,308	99.90
113	GEOGRAPHY	20,578	96.87	19,089	99.48
114	DIVINITY	2,674	90.61	2,280	96.65
115	ISLAMIC KNOWLEDGE	705	57.36	436	73.28
121	KISWAHILI	11,840	96.95	6,384	99.98
122	ENGLISH LANGUAGE	11,081	93.61	8,111	99.04
123	FRENCH	88	91.67	59	98.33
125	ARABIC	801	82.32	443	93.86
131	PHYSICS	5,788	46.34	9,311	78.41
132	CHEMISTRY	13,809	83.87	15,340	95.78
133	BIOLOGY	9,181	87.05	10,693	97.57
134	AGRICULTURE	537	98.35	350	99.72
136	COMPUTER SCIENCE	74	80.43	94	98.95
141	BASIC APPLIED MATHEMATICS	7,827	49.48	11,370	77.39
142	ADVANCED MATHEMATICS	6,895	69.32	8,537	89.40
151	ECONOMICS	8,173	93.53	7,589	99.57
152	COMMERCE	1,573	88.57	821	99.76
153	ACCOUNTANCY	1,660	93.42	819	99.27
155	FOOD AND HUMAN NUTRITION	107	98.17	121	100

6.    SHULE ZILIZOFANYA VIZURI ZAIDI

Ubora wa shule umepangwa kwa kutumia kigezo cha Wastani wa Pointi (Grade Point Average – GPA) ambapo A=1, B+= 2, B=3, C=4, D=5, E=6 na F=7.

Mchanganuo wa upangaji wa Shule zilizofanya vizuri umezingatia shule zenye idadi ya watahiniwa wasiopungua 30.

6.1 Shule kumi (10) bora

Na	JINA LA SHULE	IDADI YA WATAHINIWA	MKOA
1	IGOWOLE S S	30	IRINGA
2	FEZA BOYS’ S S	60	DAR ES SALAAM
3	KISIMIRI S S	52	ARUSHA
4	IWAWA S S	39	NJOMBE
5	KIBAHA S S	167	PWANI
6	MARIAN GIRLS S S	138	PWANI
7	NANGWA S S	97	MANYARA
8	UWATA S S	30	MBEYA
9	KIBONDO S S	62	KIGOMA
10	KAWAWA S S	47	IRINGA

6.2 Shule kumi (10) za Mwisho

Na	JINA LA SHULE	IDADI YA WATAHINIWA	MKOA
1	BEN BELLA S S	105	UNGUJA
2	FIDEL CASTRO S S	69	PEMBA
3	TAMBAZA S S	322	DAR ES SALAAM
4	MUHEZA HIGH SCHOOL	117	TANGA
5	MAZIZINI S S	97	UNGUJA
6	MTWARA TECHNICAL S S	103	MTWARA
7	IYUNGA TECHNICAL S S	158	MBEYA
8	AL-FALAAH MUSLIM S S	37	UNGUJA
9	KALIUA S S	237	TABORA
10	OSWARD MANG’OMBE S S	122	MARA

7.    WATAHINIWA WALIOFANYA VIZURI ZAIDI

Watahiniwa waliofanya vizuri zaidi wamepatikana kwa kuangalia wastani wa Pointi (GPA)kwenye masomo ya tahasusi (combination) pamoja na wastani wa alama za jumla walizopata.

1.    Watahiniwa Kumi (10) Bora kwa Masomo ya Sayansi Kitaifa

Na.	JINA	JINSI	SHULE	MKOA	MCHEPUO
1	ISAACK A SHAYO	M	ST.JOSEPH’S CATHEDRAL	DAR ES SALAAM	PCM
2	DORIS ATIENO NOAH	F	MARIAN GIRLS	PWANI	PCM
3	INNOCENT SABBAS YUSUFU	M	FEZA BOYS’	DAR ES SALAAM	PCB
4	PLACID EZEKIEL PIUS	M	MOSHI	KILIMANJARO	PCM
5	BENNI B SHAYO	M	ILBORU	ARUSHA	PCM
6	ABUBAKAR JUMA	M	MZUMBE	MOROGORO	PCM
7	MWAMINIMUNGU CHRISTOPHER	M	TABORA BOYS	TABORA	PCM
8	CHIGULU JAPHALY	M	MZUMBE	MOROGORO	PCM
9	HUSSEIN PARPIA	M	AL-MUNTAZIR ISLAMIC SEMINARY	DAR ES SALAAM	PCM
10	RAMADHANI ALLY MSANGI	M	FEZA BOYS’	DAR ES SALAAM	PCM

2.    Wasichana Kumi (10) Bora kwa Masomo ya Sayansi Kitaifa:

Na.	JINA	SHULE	MKOA	MCHEPUO
1	DORIS ATIENO NOAH	MARIAN GIRLS	PWANI	PCM
2	MONICA E MTEI	MARIAN GIRLS	PWANI	PCB
3	WEMA KIBANGA	MARIAN GIRLS	PWANI	PCB
4	DEBORAH A MLAWA	MARIAN GIRLS	PWANI	PCM
5	DOREEN P KASHUSHURA	MARIAN GIRLS	PWANI	PCM
6	HEAVENLIGHT M MUNISI	ST.MARY GORETI	KILIMANJARO	PCM
7	FRIDA MBILINYI	MSALATO	DODOMA	PCM
8	AISHA A MNJOVU	FEZA GIRLS’	DAR ES SALAAM	PCM
9	GLORY KWEKA	MSALATO	DODOMA	PCM
10	MULHAT AHMED SAID	FEZA GIRLS’	DAR ES SALAAM	PCM

3.    Wavulana Kumi (10) Bora kwa Masomo ya Sayansi Kitaifa:

Na.	JINA	SHULE	MKOA	MCHEPUO
1	ISAACK A SHAYO	ST.JOSEPH’S CATHEDRAL	DAR ES SALAAM	PCM
2	INNOCENT SABBAS YUSUFU	FEZA BOYS’	DAR ES SALAAM	PCB
3	PLACID EZEKIEL PIUS	MOSHI	KILIMANJARO	PCM
4	BENNI B SHAYO	ILBORU	ARUSHA	PCM
5	ABUBAKAR JUMA	MZUMBE	MOROGORO	PCM
6	MWAMINIMUNGU CHRISTOPHER	TABORA BOYS	TABORA	PCM
7	CHIGULU JAPHALY	MZUMBE	MOROGORO	PCM
8	HUSSEIN PARPIA	AL-MUNTAZIR ISLAMIC SEMINARY	DAR ES SALAAM	PCM
9	RAMADHANI ALLY MSANGI	FEZA BOYS’	DAR ES SALAAM	PCM
10	LUSEKELO A KIHESYA	MPWAPWA	DODOMA	PCM

6.    Watahiniwa Kumi (10) Bora kwa Masomo ya Biashara Kitaifa

Na.	JINA	JINSI	SHULE	MKOA	MCHEPUO
1	JOVINA LEONIDAS	F	NGANZA	MWANZA	ECA
2	NESTORY MAKENDI	M	KIBAHA	PWANI	ECA
3	IMMA ANYANDWILE	M	UMBWE	KILIMANJARO	ECA
4	THERESIA CYPRIAN MARWA	F	LOYOLA	DAR ES SALAAM	ECA
5	GRACE DAVID CHELELE	F	LOYOLA	DAR ES SALAAM	ECA
6	BETRIDA J RUGILA	F	BAOBAB	PWANI	ECA
7	JACQUELINE V KALINGA	F	WERUWERU	KILIMANJARO	ECA
8	TAJIEL ELISHA KITOJO	F	ARUSHA	ARUSHA	ECA
9	SHRIYA SANJIV RAMAIYA	F	SHAABAN ROBERT	DAR ES SALAAM	ECA
10	MWANAID MWAZEMA	F	WERUWERU	KILIMANJARO	ECA

6.    Wasichana kumi (10) Bora kwa Masomo ya Biashara Kitaifa

Na.	JINA	SHULE	MKOA	MCHEPUO
1	JOVINA LEONIDAS	NGANZA	MWANZA	ECA
2	THERESIA CYPRIAN MARWA	LOYOLA	DAR ES SALAAM	ECA
3	GRACE DAVID CHELELE	LOYOLA	DAR ES SALAAM	ECA
4	BETRIDA J RUGILA	BAOBAB	PWANI	ECA
5	JACQUELINE V KALINGA	WERUWERU	KILIMANJARO	ECA
6	TAJIEL ELISHA KITOJO	ARUSHA	ARUSHA	ECA
7	SHRIYA SANJIV RAMAIYA	SHAABAN ROBERT	DAR ES SALAAM	ECA
8	MWANAID MWAZEMA	WERUWERU	KILIMANJARO	ECA
9	VAILETH KALAGO	NGANZA	MWANZA	ECA
10	MARY ROBERT NGOWA	NGANZA	MWANZA	ECA

6.    Wavulana Kumi (10) Bora kwa Masomo ya Biashara Kitaifa

Na.	JINA	SHULE	MKOA	MCHEPUO
1	NESTORY MAKENDI	KIBAHA	PWANI	ECA
2	IMMA ANYANDWILE	UMBWE	KILIMANJARO	ECA
3	KELVIN NZOWA	KIBAHA	PWANI	ECA
4	KIBHULI MWITA	KIBAHA	PWANI	ECA
5	PRINCE MBWATE MWAMBAJA	ST.JOSEPH’S CATHEDRAL	DAR ES SALAAM	ECA
6	ERASTO SONELO	KIBAHA	PWANI	ECA
7	JOEL MATHEW MHANA	KIBAHA	PWANI	ECA
8	SADICK MWANGA LUHEYA	KIBAHA	PWANI	ECA
9	SHEWISHI H RAYMOND	UMBWE	KILIMANJARO	ECA
10	ANTONY VICENT MUSHI	UMBWE	KILIMANJARO	ECA

6.    Watahiniwa Kumi (10) Bora kwa Masomo ya Lugha na Sanaa Kitaifa

Na.	JINA	JINSI	SHULE	MKOA	MCHEPUO
1	LISA VICTOR MIMBI	F	ST.MARY GORETI	KILIMANJARO	EGM
2	ROSALYN A TANDAU	F	MARIAN GIRLS	PWANI	EGM
3	JOSEPH NGOBYA	M	ST.JOSEPH’S CATHEDRAL	DAR ES SALAAM	EGM
4	ANETH D MTENGA	F	MARIAN GIRLS	PWANI	EGM
5	IDDA MICHAEL LAWENJA	F	MARIAN GIRLS	PWANI	HGL
6	EDNA EMMANUEL MWANKENJA	F	KISIMIRI	ARUSHA	HKL
7	CATHERINE J KIIZA	F	ST.MARY’S MAZINDE JUU	TANGA	HKL
8	NANCY ADON SWAI	F	MWIKA	KILIMANJARO	EGM
9	MOHAMED SALMIN	M	MWANZA	MWANZA	HGK
10	IDRISA HAMISI	M	MWEMBETOGWA	IRINGA	HGL

6.    Wasichana Kumi (10) Bora kwa Masomo ya Lugha na Sanaa Kitaifa

Na.	JINA	SHULE	MKOA	MCHEPUO
1	LISA VICTOR MIMBI	ST.MARY GORETI	KILIMANJARO	EGM
2	ROSALYN A TANDAU	MARIAN GIRLS	PWANI	EGM
3	ANETH D MTENGA	MARIAN GIRLS	PWANI	EGM
4	IDDA MICHAEL LAWENJA	MARIAN GIRLS	PWANI	HGL
5	EDNA EMMANUEL MWANKENJA	KISIMIRI	ARUSHA	HKL
6	CATHERINE J KIIZA	ST.MARY’S MAZINDE JUU	TANGA	HKL
7	NANCY ADON SWAI	MWIKA	KILIMANJARO	EGM
8	HADIJA YUSUPH NGONYANI	MWANZA	MWANZA	HKL
9	VICTORIA R NDOSI	ASHIRA	KILIMANJARO	HGE
10	ZUHURA SHABANI MKILALU	MARIAN GIRLS	PWANI	EGM

6.    Wavulana Kumi (10) Bora kwa Masomo ya Lugha na Sanaa Kitaifa

Na.	JINA	SHULE	MKOA	MCHEPUO
1	JOSEPH NGOBYA	ST.JOSEPH’S CATHEDRAL	DAR ES SALAAM	EGM
2	MOHAMED SALMIN	MWANZA	MWANZA	HGK
3	IDRISA HAMISI	MWEMBETOGWA	IRINGA	HGL
4	SELEMAN RAPHAEL NDIKIMINWE	HUMURA	KAGERA	HKL
5	SUNDAY MWAKIPAGALA	ALPHA	DAR ES SALAAM	EGM
6	ERASTO EMMANUEL	KISIMIRI	ARUSHA	HKL
7	MASHAURI FURAHISHA FAUSTINE	MWANZA	MWANZA	HKL
8	EBBY EBAYOTH MALILA	UWATA	MBEYA	HKL
9	CHARLES M ALBERT	PUGU	DAR ES SALAAM	EGM
10	JOSEPH BASILIO	KAWAWA	IRINGA	HGK

8.    MATOKEO YA MTIHANI YALIYOZUILIWA

Baraza la Mitihani la Tanzania limezuia kutoa matokeo ya:

1.    Watahiniwa 150 wa Shule ambao hawajalipa ada ya Mtihani hadi watakapolipa.

2.    Watahiniwa 9 wa shule ambao walipata matatizo ya kiafya na kushindwa kufanya mtihani kwa baadhi ya masomo. Watahiniwa husika wamepewa fursa ya kufanya mtihani kwa masomo ambayo hawakuyafanya kwa sababu ya ugonjwa katika Mtihani wa Kidato cha Sita Mei, 2015.

3.    Watahiniwa 29 wa shule ambao walipata matatizo ya kiafya na kushindwa kufanya mtihani kwa masomo yote. Watahiniwa husika wamepewa fursa ya kufanya Mtihani wa Kidato cha Sita Mei, 2015.

9.    MATOKEO YA MTIHANI YALIYOFUTWA

Baraza la Mitihani la Tanzania limefuta matokeo yote ya watahiniwa wawili (02) waliobainika kufanya udanganyifu katika mtihani.

Baraza la Mitihani la Tanzania linapenda kutumia fursa hii kuzipongeza Kamati za Uendeshaji Mitihani za Mikoa na Wilaya, Wakuu wa Shule na Wasimamizi wa Mtihani uliyofanyika Mei, 2014 kwa kuzingatia na kusimamia taratibu za Uendeshaji Mitihani vizuri na hivyo kuzuia udanganyifu kufanyika. Aidha, Baraza linawapongeza watahiniwa wote waliofanya Mtihani wa Kidato cha Sita, 2014 kwa kutojihusisha na udanganyifu.

10.  KUANGALIA MATOKEO YA MITIHANI

1.    Matokeo ya Mtihani wa Kidato cha Sita (ACSEE) uliofanyika Mei 2014 yanapatikana katika tovuti zifuatazo:

·        www.matokeo.necta.go.tz,

·        www.necta.go.tz au www.moe.go.tz na

·        www.pmoralg.go.tz

2.    Matokeo yanaweza kupatikana pia kwa njia ya ujumbe mfupi wa maneno (SMS) kwenda namba 15311. Jinsi ya kutuma ujumbe andika:

MATOKEOXNAMBA_KITUOXNAMBA_MTAHINIWA

(Mfano : matokeoxS0101x0503)

Dkt. Charles E. Msonde

KAIMU KATIBU MTENDAJI

16/07/2014

RAMADHANI INAONDOKA JEE TUMEFIKIA LENGO LA KUFARADHISHWA KWAKE?

Mafanikio ya Mja duniani na akhera pia, yatafikiwa tu endapo mwanadamu atajitambua  kuwa yeye ni nani, anahitaji nini, muda gani, na kwa namna gani. 

Haya ni maswali muhimu ambayo mwanadamu analazimika kujiuliza kabla ya kufanya chochote ambacho angedhamiria kukifanya. Hapa ndipo wanadamu wengi wanapofeli katika maisha yao ya dunia na akhera pia. 

Uislamu ni mfumo sahihi wa maisha ambao katu hautofanana na mfumo mwengine wowote ulimwenguni ingawa wapo wanadamu wanatia pamba katika masikio yao, na kuweka vizuizi katika macho yao ili wasiweze kuona ukweli wa hili. Mwenyezi Mungu anasema katika maandiko matakatifu ya Quran, sura 41. surat fuss'ilat (au h'a mim sajdah)  

“Tutawaonyesha ishara zetu katika upeo wa mbali na katika nafsi zao wenyewe mpaka iwabainikie kwamba haya ni kweli. Je! haikutoshi kwamba mola wako mlezi

kuwa yeye ni shahidi wa kila kitu? (41:53)

Hii inamaana kuwa uislamu ni mfumo sahihi wa maisha ambao hauwezi kuepukika katika maisha ya mwanadamu, vyovyote atakavyoishi na popote atakapoishi, hata kama mwenyewe anaweza kujifanya kutokuukubali uislamu kiulimi lakini ataukubali uislamu kiakili.

Kama tulivyokwishatangulia kueleza. juu ya maswali ya msingi katika mafanikio ya mwanadamu, swali la mwanzo na lamsingi ni kujiuliza sisi ni nani? Jibu la swali hili ni rahisi tu na halihitaji majibu ya kupindapinda, bali ni kusema tu kuwa sisi ni viumbe kama walivyoviumbe wengine wa Mola mlezi, wenye asili ya udongo na waliotokana na baba yetu Adam na mama yetu Hawwaa na wenyekuzalikana kutokana na mchanganyiko wa maji ya uzazi ya viumbe viwili baba na mama.

Maana hii inatufahamisha vitu muhimu vitatu, yaani; sisi ni viumbe wa Allah, ni vizazi vya Adam na Hawaa, na tunazalika kwa njia ya mchanganyiko wa maji ya uzazi kutoka kwa baba na mama. Maana hii inatosha kumfanya mwanadamu kujitambua kuwa yeye ni kiumbe dhaifu na anaestahiki kumnyenyekea Allah kwa masaa yote 24. Allah katika hili anasema:

“Enyi watu! Hakika Sisi tumekuumbeni kutokana na mwanamume na mwanamke. Na tumekujaalieni kuwa ni mataifa na makabila ili mjuane. Hakika aliye mtukufu zaidi kati yenu kwa Mwenyezi Mungu ni huyo aliye mchamngu zaidi katika nyinyi. Hakika Mwenyezi Mungu ni Mwenye kujua, Mwenye khabari” sura ya (49:13)

Vivyo hivyo, inapaswa ifahamike kuwa lengo au kusudio la mwanadamu hapa duniani si jengine zaidi ya lile la kumuambudu Allah (SW). mwenyezi mungu anasema:

 “Nami sikuwaumba majini na watu ila waniabudu Mimi. Sura ya (51:56)

Falsafa hii hii ndiyo ingeweza kutumika kumfikisha mfungaji katika lengo la ibada tukufu ya swaumu ya mwezi wa ramadhani. Swali la msingi ni lile lile jee sisi ni nani? Jee ni wale wale waliokusudiwa kufaradhishiwa ibada hiyo tukufu, lipi hasa lengo la ibada hiyo, na jee tumelifikia? Mola Mlezi amesema:

Enyi mlio amini! Mmefaradhishiwa  Saumu, kama walivyofaradhishiwa  walio kuwa kabla yenu ili mpate kuchamngu. Sura ya (2:183)

Katika kauli hii ya Allah (SW) ni wazi kuwa faradhi hii ya Swaumu imeletwa kwa watu maalumu, wenyesifa maalumu, na kwa lengo maalumu. Hivyo, kabla ya kuangalia kufikia lengo hilo maalumu ni vyema kujiuliza jee sisi ni katika hao watu maalumu, jee tunazo hizo sifa maalumu, na mwisho jee hadi hivi sasa tumeonesha ishara ya kufikia hilo lengo maalumu?

Waliostahiki kuingia katika ibada hii ni wale walioamini, kwani hao ndio watakaofikia lengo la ramadhani ambalo ni la uchamungu. Uchamungu ni imani ya mja iliyo moyoni mwake, juu ya utukufu wa Allah (SW) kwa kufuata maamrisho yake na kuwacha makatazo yake sawa na kuchunga mipaka ya Mola mlezi.

Wakati tunatathimini kufikia lengo hili la ramadhani ambalo ni uchamungu, ni vyema kutambua kuwa ramadhani ni chuo cha mafunzo ya Umoja na Mshikamano, Ukarimu, Upendo, Huruma, Utiifu pamoja na Unyenyekevu kwa mola mlezi.

Haya yote ndiyo yanayomfanya mja kufikia lengo la kufaradhishwa kwa ibada hii tukufu ya swaumu (funga). 

Hapa ndio tungeweza kujitathmini juu ya lengo la ramadhani. Kutambua kuwa mja ameweza kulifikia lengo hili inambidi ajiangalie nafasi yake wakati alipokuwa nje ya ramadhani, ndani ya ramadhani na pia hata baada ya ramadhani.

Ramadhani ni mwezi wa umoja, upendo na mshikamano. Ni kwa miaka mingi sasa waislamu tumeshindwa kufikia malengo yetu kutokana na kukosekana kwa umoja thabiti kati ya waislamu wenyewe. Huu ndio muda muafaka kwa waislamu kutokurejea tena katika mizozo, na mifarakano  isiyoyalazima, ikiwa kweli tumelifikia hilo lengo la ramadhani.

Ramadhani ni mwezi wa kuhurumiana. Waislamu wanapaswa ndani ya ramadhani kuinamisha mioyo yao chini na kukunjua mikono yao katika kuwaelekea wazazi na walezi, wanyonge, mayatima, wajane, wenye madeni, pamoja na walimu wa madaarisu mbalimbali. Mfungaji inampasa ajiangalie ni kwa kiwango gani ameweza kuyaangalia makundi hayo kwa kadri ya uwezo wake. Kwa muislamu hili si jambo tu katika mwezi mtukufu wa ramadhani, bali hata miezi mingine iliyosalia.

Imani yangu kwa wafungaji wote, wametambua lengo la Allah (SW) kuwafaradhishia mwezi mtukufu wa ramadhani. Kama ndio hivyo, itakua ni jambo la ajabu kwa waislamu kupoteza nguvu yao kwa kujinyima kula, kunywa, kustarehe na wake au waume wao wa halali, kukesa usiku kumuelekea Alla (SW) kisha kutokuthamini nguvu yao hiyo kwa ajili ya siku ya Iddi kugeuka siku ya maaswi.

Ninamuomba Allah (SW) atujaalie kulifikia lengo la mwezi mtukufu wa ramadhani, azikubali ibada zetu, na atusamehe sisi na wazazi wetu.

Makala hii imetayarishwa na Muhitimu wa Chuo Kikuu cha Dar es Salaam, Kitivo cha lugha za kigeni na sayansi ya lugha.

Mubaraka   Ali Hamad

Sim no. 0777663795 au 0717169464

Email: mubahamad@gmail.com

.

LHRC YAMJIA JUU SITTA

Kituo cha Sheria na Haki za Binadamu (LHRC), kimtaka Spika wa Bunge la Katiba, Samuel Sitta, kuwaacha wajumbe wa Tume ya Mabadiliko ya Katiba na vyombo vya habari kutekeleza wajibu wake, kwani kiwanyima uhuru wawo ni kukiuka misingi ya demokrasia na utawala wa kisheria.

Akitoa tamko hilo  mbele ya waandishi wa habari kuhusu mwenendo wa mchakato wa utungaji wa katiba mpya ya Tanzania, Mkurugenzi wa kituo hicho, Hellen Kijo-Bisimba, amesema wamepatwa na mshtuko mkubwa na kauli za baadhi ya viongozi pamoja na baadhi ya Wajumbe wa Bunge Maalum la Katiba kuhusina na mchakato huo.

Bisimba, amesema matamko hayo mbalimbali yamekuwa yakiminya uhuru wa vyombo vya habari na haki ya kutoa maoni, na kwa kiwango kikubwa yanakiuka haki za binadamu nchini kama zinavyolindwa na Katiba ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania ya mwaka 1977 ibara ya 18 na 21(2).

Amesema katika mchakato huo mpaka ulipofikia sasa, aliyekuwa Mwenyekiti waTume ya Mabdiliko ya Katiba wala Rais Jakaya Kikwete, hawapaswi kulaumiwa badala yake wajumbe waangalie nini kitafanikisha mchakato huo